Focaccia i pizza pochodzą z Włoch i są pieczone z podobnych podstawowych składników (mąka, woda, drożdże i sól). Istnieją jednak między nimi kluczowe różnice, które sprawiają, że są to dwa odmienne dania:
Ciasto i konsystencja: Gdzie tkwi sekret?
- Focaccia: Ciasto na focaccię zazwyczaj zawiera więcej drożdży niż ciasto na pizzę. To sprawia, że po upieczeniu jest znacznie grubsze, bardziej puszyste i przypomina chleb. Jest też często nakłuwane przed pieczeniem, co pomaga zachować wilgoć i tworzy charakterystyczne wgłębienia.
- Pizza: Ciasto na pizzę jest zazwyczaj cienkie i bardziej zwarte, z chrupiącymi brzegami. Jego celem jest stanowienie podstawy dla dodatków, a nie dominowanie smakiem i teksturą.

Proces przygotowania: Czas ma znaczenie!
- Focaccia: Ciasto na focaccię pozostawia się do dłuższego wyrastania przed pieczeniem. Po uformowaniu na blasze często jeszcze raz rośnie, a przed włożeniem do pieca wciera się w nie oliwę i robi wgłębienia palcami.
- Pizza: Ciasto na pizzę po uformowaniu zazwyczaj od razu obkładamy dodatkami i wstawiane do pieca, bez dodatkowego, długiego wyrastania.
Focaccia i pizza: dodatki i sposób podawania
- Focaccia: Focaccia tradycyjnie ma minimalne dodatki, często ograniczone do soli morskiej, oliwy z oliwek i ziół (np. rozmarynu). Może być również z cebulą, pomidorami czy serem, ale zazwyczaj nie są to obfite warstwy. Włosi serwują często jako przystawkę, dodatek do dań (np. zup, sałatek) lub jako podstawę do kanapek.
- Pizza: Pizza jest daniem głównym, z licznymi i często obfitymi dodatkami, takimi jak sos pomidorowy, ser, wędliny, warzywa itp. Jej ciasto jest gęstsze i lepiej radzi sobie z cięższymi składnikami. Pizzę najczęściej kroi się na trójkątne kawałki i spożywana zazwyczaj solo.

Chociaż my jedno i drugi jedliśmy solo podczas naszego pobytu w Bari i okolicy. Za pierwszym razem byliśmy przekonani, że jemy jakąś specjalną pizzę.
Pochodzenie: Głębia historii Włoch
- Focaccia: uważa się ją za jeden z najstarszych włoskich chlebów, a jej korzenie sięgają prawdopodobnie Etrusków lub starożytnych Greków. Była pieczona na paleniskach, a sama nazwa pochodzi od łacińskiego „panis focacius” (chleb z paleniska).
- Pizza: Choć płaskie chleby z dodatkami znano w wielu starożytnych kulturach (w tym Rzymianom i Grekom, którzy jedli wersję podobną do focaccii), współczesna pizza wyewoluowała w Neapolu w XVI-XVIII wieku.
Podsumowując, choć obie są pysznymi płaskimi wypiekami, focaccia jest bliżej chleba, jest grubsza i puszysta z minimalnymi dodatkami, natomiast pizza jest cieńsza, zaprojektowana do bogatych warstw dodatków i traktowana jako danie główne.